Een onvervangbaar theemomentje
Bijgewerkt op: 3 nov. 2019
“Als je iemand anders kon zijn, wie zou je dan willen zijn?”
Stel deze vraag eens aan je elf-jarige zelf. Welk antwoord zou jij hierop gegeven hebben?
Waarschijnlijk zal je bij het antwoorden niet zo snel gedacht hebben aan je familie, of nog specifieker: je eigen moeder. Toch was dit het antwoord dat mijn elf-jarige cliënte gaf toen ik haar tijdens een rustig thee-momentje deze vraag stelde. Toen ik daarna vroeg waarom ze haar moeder wilde zijn, antwoordde ze: “Omdat ik wil weten hoe ze zich voelt, zodat ik haar beter begrijp en kan helpen.”
Dit antwoord legde de kern van de hulpvraag op een bijzondere manier bloot. Dit meisje is namelijk een schoolvoorbeeld van een geparentificeerd kind.
De termen “parentificatie” of “geparentificeerd kind” zijn vooralsnog vrij onbekend. Toch komt het fenomeen vaak voor, vooral bij gebroken of disfunctionele gezinnen. Het treft vaak het oudste kind in het gezin. Dit heeft een aannemelijke verklaring, namelijk dat het oudste kind de rol van verantwoordelijke heeft binnen de familieopstelling. Maar dit betekent niet dat het uitsluitend bij het oudste kind voor kan komen. In de casus van mijn elf-jarige cliënte is zij het derde en jongste kind.
voor meer informatie: https://www.nji.nl/nl/Databank/Classificatie-Jeugdproblemen/D203-Jeugdige-in-de-rol-van-ouder-(parentificatie).html
Ze voelt zich oververantwoordelijk voor het welbevinden van haar moeder en heeft sinds haar zesde jaar de rol van verzorgende op zich genomen. Met als gevolg dat ze zich geen kind kan voelen in haar eigen thuisomgeving en op deze manier gedwongen wordt enorm snel volwassen te worden. Ze ervaart de onschuld niet die een kind van haar leeftijd zou moeten ervaren. Ze geeft zichzelf de ruimte niet om kind te zijn, want dan zou ze in haar beleving een grotere last voor haar moeder worden. Op deze manier neemt zij een verantwoordelijkheid op haar kleine schouders die niet te dragen valt.
Dit kleine thee-momentje werd een coachingsmoment die op geen andere manier tot stand zou zijn gekomen. Ze opende haar kwetsbaarheid op een onbewaakt moment, waar ze zich veilig genoeg voelde om dit te kunnen delen. En wat voelde ik me vereerd, dat ze mij uitkoos om deze last voor heel even te delen. Ik heb haar laten praten, ik heb haar stiltes gekoesterd. Ik heb haar niet onderbroken, zelfs niet toen de stiltes minuten duurden. Ik heb haar op dat moment “gezien”, ik heb haar worstelingen aangehoord, haar pijn in mijn hart gevoeld, haar tranen laten vloeien.
Dit is wat zij nodig had, een thee-momentje.
